مصالح ساختمانی به متریال‌هایی گفته می‌شود که از آن‌ها در احداث و تولید سازه‌های مختلف استفاده می‌شود. در احداث یک بنا مصالح مختلفی به کار می‌روند که به صورت طبیعی یا مصنوعی و خام یا ترکیبی بوده و هر کدام دارای ویژگی‌های منحصر بفرد می‌باشند. آشنایی با این مصالح به منظور ترسیم نقشه‌های ساختمانی و اجرای آن‌ها ضروری است، از این رو فعالان حوزه ساخت و ساز باید به خوبی با مواد و مصالح ساختمانی آشنا باشند تا سازه‌‌‌ای مقاوم و با دوام احداث نمایند. رایج ترین مصالحی که از گذشته تا امروز مورد استفاده قرار گرفته اند و همچنان جایگاه خود را در صنعت معماری و ساختمان سازی حفظ نموده اند چوب، سیمان، فلز، آجر و بتن می‌باشند. این متریال‌ها به دلیل مقاومت بسیار بالا و هزینه مقرون بصرفه در پروژه‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. در دنیای مدرن امروز مصالح ساختمانی نوین توسط صنعتگران تولید و به بازار عرضه می‌شوند که در مقایسه با مصالح قدیمی‌قابلیت‌ها و مزایای بی شماری دارند. هر یک از این مصالح با توجه به مقاومت و کارایی خود در قسمت‌های مختلف ساختمان به کار می‌روند. آنچه که در ادامه این مطلب از ساختمانچی به بیان آن می‌پردازیم، معرفی انواع مصالح ساختمانی و کاربرد آنهاست. با ما همراه باشید.
انواع مصالح بر اساس جنس
اگر بخواهیم مصالح ساختمانی را بر اساس جنس دسته بندی کنیم می‌توانیم به دو دسته مصالح مرکب و مصالح ساده اشاره نمائیم.
مصالح ساده
مصالح ساده به مصالح طبیعی یا مصنوعی گفته می‌شود که مواد تشکیل دهنده آن‌ها مشابه باشد. مصالحی نظیر شن، آجر، سیمان، بلوک و …. جزء مصالح ساده به شمار می‌آیند.
مصالح مرکب
مصالح مرکب به مصالح طبیعی و یا مصنوعی گفته می‌شود که در تولید آن‌ها از چند متریال استفاده می‌گردد. انواع ملات، بتن، ایزوگام و … جزء مصالح مرکب هستند.
انواع مصالح ساختمانی بر اساس نحوه تولید
هر کدام از مصالح ساختمانی به شیوه‌‌‌ای متفاوت تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می‌گیرند اما در کل می‌توان گفت مصالح یا به صورت پیش ساخته و یا به شکل درجا در صنعت ساختمان تولید و استفاده می‌شوند.
مصالح ساختمانی پیش ساخته
مصالح پیش ساخته به مصالحی گفته می‌شود که در کارخانه یا کارگاه‌های مختلف تولید و سپس به محل اجرای پروژه منتقل و استفاده می‌گردند. با استفاده از مصالح پیش ساخته هزینه‌های کلی پروژه و زمان اجرای آن کاهش می‌یابد. همچنین با کاهش میزان ضایعات ساخت و ساز، گامی‌موثر در جهت حفظ محیط زیست برداشته خواهد شد. هر چند ممکن است این مصالح در برابر اعمال تغییرات از انعطاف پذیری لازم برخوردار نباشند و مراحل اولیه طراحی و تولید آن‌ها زمان بر بوده، اما اهمیت و کارایی مصالح پیش ساخته در ساخت و ساز را نمی‌توان نادیده گرفت. دال بتنی پیش ساخته، دیوارهای بتنی پیش ساخته، پانل‌های گچی پیش ساخته، کاشی و سرامیک، انواع بلوک، آجر و … از جمله مصالحی هستند که در کارخانه تولید و سپس در اختیار سازندگان قرار می‌گیرند.
سنگ
یکی از مصالحی که از زمان‌های دور تاکنون از آن در ساختمان سازی استفاده می‌شود، سنگ است. سنگ به مواد جامد و سختی گفته می‌شود که از پیوند یک یا چند کانی تشکیل شده و به سه دسته کلی سنگ‌های آذرین، سنگ‌های رسوبی و سنگ‌های دگرگون تقسیم می‌گردد. عنصر اصلی تمام سنگ‌ها سیلیس است اما با توجه به شرایطی که در آن شکل می‌گیرند شامل کانی‌ها و مواد تشکیل دهنده متفاوت خواهند بود. یکی از مزیت‌های استفاده از این متریال در دسترس بودن آن می‌باشد.
انواع سنگ ساختمانی
سنگ‌ها انواع مختلفی دارند که با توجه به مقاومت و کارایی لازم انتخاب و در امور گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای آشنایی با انواع سنگ ساختمانی می‌توانید به نوشته مربوطه در سایت مراجعه نمائید. سنگ‌هایی که در طبیعت یافت می‌شوند شامل سنگ گرانیت، سنگ مرمر، سنگ تراورتن، سنگ کوارتزیت، سنگ مرمریت، ماسه سنگ، سنگ گابرو و سنگ دیوریت هستند. در صنعت ساخت و ساز سنگ‌ها را به دو صورت طبیعی (خام) و غیر طبیعی (کارشده) مورد استفاده قرار می‌دهند. سنگ‌های طبیعی همان سنگ‌های رودخانه ای، سنگ‌های لاشه ای، سنگ‌های لایه‌‌‌ای و سنگ‌های کوهی هستند اما سنگ‌های کار شده به سنگ‌هایی گفته می‌شود که با توجه به کاربرد خود به طرق مختلف بر روی آن‌ها کار می‌شود. سنگ لوحی، سنگ چند وجهی، سنگ قواره ای، سنگ دو تیشه و … جزء این نوع سنگ‌ها هستند.
کاربرد سنگ
همانطور که می‌دانید در کشور ما معادن سنگ به وفور یافت می‌شوند، از این رو در اکثر پروژه‌های ساخت و ساز از این نوع مصالح ساختمانی به دلیل قیمت مناسب، مقاومت بالا و سهل الوصول بودن استفاده می‌گردد. تنوع بالای سنگ امکان استفاده از این متریال را در مکان‌های مختلف فراهم نموده است. از جمله کاربردهای این مصالح مقاوم و با دوام ساخت تونل‌ها، پل‌ها، کف سازی، پی سازی، نماسازی، سنگ چینی، دکوراسیون داخلی، ساخت پله و … می‌باشد.
بخوانید! حداکثر عمر مفید ساختمان در ایران ۲۵ سال!
چوب
چوب یکی از مصالح طبیعی محسوب می‌شود که از دل طبیعت به دست می‌آید. از این متریال در ساخت المان‌هایی که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. در ساخت بیش تر ساختمان‌ها و در انواع شرایط آب و هوایی، این ماده کاربرد ویژه‌‌‌ای دارد. چوب دارای انواع گوناگون است، از این رو کیفیت انواع مختلف آن با یکدیگر متفاوت می‌باشد. حتی این امکان وجود دارد که چوب‌های حاصل از یک نمونه گیاه و درخت نیز کیفیت‌های متفاوتی داشته باشند. از این رو از انواع مختلف چوب در مصارف گوناگون استفاده می‌شود. بد نیست بدانید یکی از عوامل تاثیرگذار در میزان کیفیت چوب، شرایط رشد آن می‌باشد.
انواع چوب
در کل چوب را می‌توان به دو دسته طبیعی و مصنوعی تقسیم نمود:
چوب طبیعی
چوب طبیعی به چوب درختان جنگلی گفته می‌شود که دارای رنگ و بافت طبیعی بوده و در انواع مختلف یافت می‌شوند.
چوب مصنوعی
چوب‌های مصنوعی حاصل فرآوری چوب طبیعی می‌باشند و به دلیل مقاومت در برابر نفوذ آب، حرارت، گرد و غبار و تنوع بالا به نسبت چوب طبیعی کاربرد بیشتری دارند. قیمت چوب مصنوعی در مقایسه با چوب طبیعی مقرون بصرفه تر است. چوب مصنوعی نوعی از مصالح است که در انواع مختلف نظیر MDF، پلی وود، نئوپان و اچ دی اف تولید و در اختیار مشتریان قرار می‌گیرد.
کاربرد چوب
از چوب برای مصارف گوناگون ساختمانی از جمله ساخت درب و پنجره، اعضای باربر ساختمان، نماسازی بنا، کفپوش، دیوارپوش، راه پله، تیرهای چوبی و … استفاده می‌شود.
آجر
آجر نوعی مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است که در گذشته از پختن خشت بدست می‌آمد. آجرهای خشتی که در قدیم استفاده می‌شدند به دو طریق دستی و ماشینی تولید و در اختیار مصرف کننده قرار می‌گرفتند. آجر را می‌توان از جمله قدیمی‌ترین مصالح ساختمانی دانست که از خاک رس و مواد دیگر در کوره‌های آجرپزی به وسیله حرارت بالا تولید می‌شود.
انواع کوره‌های آجرپزی
آجرها با توجه به مواد اولیه و کاربرد خود در کوره‌های مختلف حرارت می‌بینند از جمله کوره هوفمن، کوره تونلی، کوره تنوره ای.
انواع آجر
برای آشنایی با انواع آجر می‌توانید به لینک مورد نظر مراجعه نمائید اما به طور مختصر انواع این مصالح ساختمانی پر مصرف شامل موارد زیر می‌باشند:
آجر معمولی
آجر فشاری، آجر سفید و آجر قزاقی از جمله آجرهای معمولی هستند که در ساختمان سازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آجر سفالی (بلوک سفالی)
آجر سفالی در مقایسه با آجر معمولی وزن سبکی دارد و به دو دسته سقفی و دیواری تقسیم می‌شود. اصولاً برای اینکه راحت تر به ملات بچسبد، آن را به صورت سوراخ دار تولید می‌کنند.
آجر جوش
آجر جوش از جمله آجرهایی است که در برابر ضربه، لب پریدگی، سائیدگی، مواد شیمیایی، یخبندان و لب پر شدن بسیار مقاوم است. آجر جوشی که برای مصارف ساختمانی به کار می‌رود نهایتاً تا ۶ درصد آب جذب می‌کند.
آجر نسوز
آجر نسوز از مقاومت بالایی در برابر حرارت برخوردار است، از این رو در محیط‌هایی که میزان حرارت بالاست مورد استفاده قرار می‌گیرد. ماده اصلی تشکیل دهنده این آجر، خاک رس ذوب نشدنی است. آجر نسوز فاقد مواد قلیایی و یا آهک بوده و در رنگ‌های مختلف تولید می‌شود.
آجر سنگفرش
آجرهای مخصوص سنگفرش از مقاومت لازم در برابر سایش و جذب آب برخوردارند و برای سنگفرش نمودن مکان‌های مختلف و کف سازی استفاده می‌شوند.
دانلود آهنگ جدید علی لهراسبی و محمد لطفی نفس جان